پارچه و صنعت تولید آن یکی از اساسی‌ترین نیازهای بشر از زمان‌های بسیار دور تا جوامع امروزی است. پارچه‌ها مصارف متعددی از تولید لباس تا پرده، روکش‌ها و انواع زیادی از ملزومات زندگی انسانی دارند. سیر پیشرفت همانطور که ابعاد گسترده‌ای از جوانب زندگی ما را فراگرفته است، بدنبال احساس نیاز به ایجاد تنوع در صنعت نساجی تحولاتی عظیم به وجود آورده است.
پارچه‌های چاپی
پس از احساس نیاز به تولید پارچه‌ها با طرح‌های گوناگون و رنگارنگ، صنعت تولیدی پارچه به سمت انواع چاپ روی پارچه پیش رفت، تا آن‌جا که در دهه‌ی اخیر شاهد ابداع روش‌های بسیار متنوع برای چاپ روی پارچه‌ها هستیم.
در مقاله‌ای که برای شما آورده‌ایم، انواع چاپ روی پارچه را بطور مختصر توضیح می‌دهیم و خصوصیاتی از آن‌ها را برای شما ذکر می‌کنیم.
چرا به انواع چاپ روی پارچه نیاز داریم؟
ساده است، طرح‌های مورد سلیقه‌ی بشر امروزی و تنوعی که طلب می‌شود با روش‌های پیشینیان قابل اجرا نیست؛ بنابراین با استفاده از روش‌ها خاص،ابزارها و دستگاه‌های پیشرفته و بکارگیری کامپیوتر‌ها در این حوزه، طرح‌های متنوع را بر روی پارچه و لباس‌هایمان پیاده می‌کنیم.
انواع چاپ روی پارچه با حذف محدودیت‌ها و اعمال سلیقه‌های خاص، بر روی اقسام پارچه‌ها با ابعاد مختلف از جمله پارچه خام، مانتو، پرده، تیشرت، روسری و … صورت می‌گیرد.
روش‌های انواع چاپ روی پارچه
در این قسمت انواع چاپ روی پارچه را نام برده و درباره‌ی آن‌ها توضیحاتی ارائه می‌دهیم.
چاپ قالبی
همانطور که از نام آن برمی‌آید، با استفاده از قالب‌های خاصی انجام می‌پذیرد. این روش با نام Block printing، یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها و روشی کاملا سنتی است که قالب‌های آن با استفاده از تراشیدن طرح‌های برجسته روی چوب ساخته می‌شود.
این قالب‌ها را روی سطح یا پارچه‌های آغشته به رنگ، فشرده و به این وسیله طرح تراشیده شده روی آن رنگی می‌شود. در ادامه قالب رنگی شده را بر روی پارچه‌ی مورد نظر قرارداده و می‌فشارند.
این نوع چاپ در مناطق مختلفی از کشور ما رواج داشته است مانند نقش‌های سنتی که در اصفهان رایج بوده است. در کنار ساده‌بودن این نوع چاپ، توان کم در اعمال انواع طرح‌ها بخصوص ظرافت و منظم بودن نقش‌ها، آن را به یک روش غیر معمول برای چاپ روی پارچه تبدیل می‌کند.
چاپ قالبی
چاپ باتیک
چاپ باتیک یکی از انواع چاپ روی پارچه است که با استفاده از قلم‌مو ایجاد می‌شود. به این طریق که با استفاده از واکس، موم مذاب یا پارافین و قلم، طرح مورد نظر را روی پارچه کشیده و پس از خشک و سفت شدن این مواد، پارچه را رنگ می‌کنند.
نکته اصلی در چاپ باتیک این است که قسمت‌های پوشانده شده با موم یا پارافین، رنگ را به خود جذب نمی‌کنند، پس طرح کشیده شده بدون رنگ باقی مانده و بقیه‌ی قسمت‌ها رنگ می شوند. بعلاوه باید توجه شود که دمای رنگرزی، پایین‌تر از دمای ذوب موم یا مواد مشابه باشد تا طرح‌ها از روی پارچه پاک نشوند.
پس از اتمام فرایند، پارچه یا لباس را در یک حمام آب صابونی با دمای جوش قرار می‌دهند تا موم یا پارافین ذوب و جداشده، روی سطح آب آمده و از حمام خارج شود.
این طرح بدلیل محدودیت‌ها و پیچیدگی‌ها، بیشتر جنبه هنری داشته و شامل پارچه‌های قیمتی و فانتزی می‌شود، بنابراین استفاده‌ی نادری دارد.
چاپ با اسپری
در چاپ با کمک اسپری، پارچه را در زیر دستگاه‌های مخصوص دارای مخازن رنگ قرار می‌دهند. این مخزن‌ها، حالت مرتعش داشته و دارای نازل‌های اسپری هستند که رنگ و مواد دیگر را بر روی پارچه می‌پاشد.
پمپ متصلی بطور مدام رنگ را به مخزن پمپاژ می‌کند و در اثر لرزش مخزن حاوی رنگ و اسپری، رنگ بصورت ساده یا طرح‌دار روی سطح پارچه یا لباس ریخته می‌شود.
این روش با اینکه به سادگی قابل اجراست، ولی بدلیل محدودیت در اعمال طرح‌های متنوع موردنیاز مخاطب، برای استفاده در صنعت چاپ روی پارچه کافی نیست، پس همچنان متخصصان نساجی به دنبال ابداع انواع چاپ روی پارچه هستند تا نیازهای مشتری بطور مناسب پاسخ داده شود.
چاپ اسکرین (Screen)
یکی از انواع چاپ روی پارچه به روش سنتی، چاپ سیلک اسکرین یا چاپ اسکرین است (Silk screen printing). در این چاپ از نوعی توری یا گاز برای انتقال طرح بر روی پارچه و یا لباس استفاده می‌کنند که به آن اسکرین گفته می‌شود. این توری در ابتدا از جنس ابریشم و پس از پیشرفت صنعت به سمت تولید الیاف مصنوعی، به مونوفیلامنت‌های پلی‌آمید یا پلی‌استر تغییر کرد.
بافت اسکرین‌ها ساده و تافته مانند است و با توجه به تعداد فیلامنت‌ها یا منافذ در واحد سطح، آن‌ها را شماره‌گذاری می‌کنند. هرچه شماره‌ی توری کمتر باشد، ظرافت کمتری را اعمال کرده و از آن برای چاپ زمینه یا طرح‌های گسترده استفاده می‌شود.
اسکرین‌ها را در یک قاب چوبی یا پروفیل قرارداده و مجموع آن را شابلون می‌نامند. البته امروزه به دلیل مشکلاتی که در برخورد چوب با آب به وجود می‌آید، از پروفیل به جای چوب استفاده می‌شود.
با استفاده از دستگاه تورکش یا بطور دستی، روی قاب تور کشیده و در مرحله‌ی بعد، منافذ موردنظر را مسدود می‌کنند. این مسدودسازی با استفاده از مواد یا محلول‌های حساس به نور مانند پلی وینیل الکل انجام می‌شود که در مواجهه با نور بصورت غیرمحلول در می‌آید.
عملیات نوردهی با منبع نوری با میزان اشعه‌ی UV بالا انجام می‌گردد. در نتیجه‌ی آن، در مناطقی که ماده‌ی حساس وجود دارد، پلیمر به صورت غیرمحلول و در سایر نقاط محلول در می‌آید که به این صورت طرح موردنظر اعمال می‌شود.
در این روش چاپ پارچه، برای هر رنگ یک صفحه استفاده می‌شود. این روش یکی از انواع چاپ روی پارچه بوده که صرفا برای سفارش‌های تعداد بالا با کیفیت و مقرون به صرفه است، هم چنین برای چاپ طرح بر روی لباس یا پارچه تیره رنگ، در آغاز باید تصویر پس زمینه‌ی سفید بر آن چاپ کرده و سپس نقش موردنظر را روی آن اجرا کنید.
چاپ مستقیم (dtg)
از انواع چاپ روی پارچه می‌توان به چاپ مستقیم یا چاپ uv اشاره کرد که تکنولوژی جدید و بطور قابل توجهی گران است. البته این قیمت بالا به دلیل چاپگرهای گران قیمت مورد استفاده است که با احتساب کیفیت بسیار خوب طرح چاپ شده‌ی نهایی، توجیه‌پذیر است.
با استفاده از چاپگر مخصوص این روش، رنگ‌های نامحدود را در طرح‌های متنوع بر روی پارچه چاپ می‌کنند. بخصوص در چاپ عکس‌های دقیق و با لزوم در نظرگرفتن جزئیات از آن استفاده می‌شود. برخلاف روش قبلی، این روش با سنجیدن کیفیت حاصل، چه برای تعداد پایین و چه بالا مقرون به صرفه است.
در کنار مزایایی که برای چاپ مستقیم گفتیم، لازم است به این نکته اشاره شود که معایبی نیز دارد. برای مثال زمان طولانی‌تری نسبت به روش اسکرین صرف می‌شود .به علاوه تصاویر چاپی را به استثنای شرایط خاص نمی‌توان در لباس‌های تیره به کار برد.
چاپ حرارتی
اگر به دنبال راه اندازی کسب‌وکار در زمینه انواع چاپ روی پارچه هستید، ما این روش را به شما پیشنهاد می‌دهیم. دستگاه‌های چاپ حرارتی، نقش موردنظر شما را روی کاغذهای شفاف مخصوصی چاپ و با اعمال حرارت بر کاغذ، آن طرح را به روی پارچه یا لباس انتقال می‌دهند.
تصاویر چاپ‌شده در این دستگاه‌ها حتی در صورت پیچیدگی، کیفیت مطلوبی دارند. مزیت قابل توجه در این دستگاه‌ها این است که رنگ‌ها نیازی به جداسازی ندارند. اگر از معایب این روش بخواهید، لازم است بگوییم تصاویر باید روی لباس‌های به نسبت نازک چاپ شود تا تحت تاثیر رنگ پس‌زمینه قرار نگیرد. همین‌طور سرعت بالای این دستگاه سبب می‌شود احتمال جداشدن رنگ از لباس وجود داشته باشد.
چاپ سابلیمیشن
به عنوان یک متد کاربردی از انواع چاپ روی پارچه، چاپ سابلیشن را مطرح می‌کنیم، روشی نسبتا جدید که در آن با استفاده از عمل تصعید (تبدیل مستقیم از فاز جامد به گاز)، چاپ بر روی پارچه، لباس، لیوان و… صورت می‌پذیرد.
جوهر مورد استفاده در دستگاه‌های چاپ سابلیمیشن از نوع به خصوصی است که در برابر حرارت به گاز تبدیل شده و در منافذ پارچه که بر اثر گرما باز شده، می‌نشیند. باید توجه کرد که برای این روش از کاغذهای مخصوص استفاده می‌شود که ارزان‌تر از کاغذ به کار رفته در جوهرافشان است، اما در برآورد هزینه‌ها متوجه می‌شویم جوهر به کار گرفته شده در این متد هزینه‌ی زیادی دارد.
چاپ سابلیمیشن بر روی انواع پارچه‌ها قابل انجام است، با این حال برای انجام آن نیاز به دانش کافی برای انتخاب کاغذ و رنگ وجود دارد. از جمله مزیت‌های این تکنولوژی می‌توان به عدم محدودیت در تعداد رنگ، قیمت مناسب دستگاه، اندازه و وزن کم آن، قیمت تمام شده‌ی پایین و زمان کم مورد نیاز اشاره کرد.
چاپ استنسیل (Stencil)
به عنوان آخرین روش چاپ روی پارچه، به استنسیل اشاره می‌کنیم. در این نوع چاپ، یک ورق که نقش مدنظر در آن برش‌زده شده، برای ایجاد طرح بر روی بافت پارچه استفاده می‌شود. جنس ورق از فلز، پلاستیک یا سلولز بوده و رنگ استفاده شده روی آن مطابق طرح به پارچه منتقل می‌شود.
این روش از انواع روش سنتی چاپ است که مانند طرح‌های سنتی منظم و ظریف نیست زیرا وسایل آن با دست طراحی و ایجاد می‌شود. این نقطه ضعف در کنار تکرارپذیر نبودن آن باعث استفاده‌ی کمتر در صنعت نساجی می‌شود.
سلام وقتتون بخیر .
میخواستم هزینه چاپ روی تی شرت ورزشی را بدونم ؟؟